28 lipca 2019 r. w Szczebrzeszynie odbyła się uroczystość obchodów 75. rocznicy wkroczenia do Szczebrzeszyna Oddziału AK dowodzonego przez Tadeusza Kuncewicza ps. „Podkowa”, która została zorganizowana przez Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, przy współpracy z 3. Zamojskim Batalionem Zmechanizowanym w Zamościu, Burmistrzem Miasta Szczebrzeszyn, Fundacją Szczebrzeszyn Kultur oraz Parafią Rzymskokatolicką pw. św. Mikołaja w Szczebrzeszynie.
Tegoroczne obchody poprzedzone zostały spotkaniem mieszkańców Szczebrzeszyna i regionu z wnukami dr. Klukowskiego, Andrew i Helen Klukowskimi, którzy wraz ze swymi rodzinami, na zaproszenie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej O/Z, przylecieli do Polski ze Stanów Zjednoczonych. Ww. spotkanie zorganizowano w przeddzień głównych uroczystości, tj. w sobotę 27 lipca, w Domu Kultury w Szczebrzeszynie. W spotkaniu obok rodziny Klukowskiego uczestniczyli także Poseł Sławomir Zawiślak Prezes ŚZŻAK O/Z, Małgorzata Piłat Prezes Fundacji Szczebrzeszyn Kultur, Andrzej Skiba Prezes Koła Rejonowego ŚZŻAK O/Z w Szczebrzeszynie, Dariusz Górny regionalista zajmujący się postacią dr. Z. Klukowskiego. Przyjazd potomków dr. Z. Klukowskiego spotkał się z dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców Szczebrzeszyna i okolic, którzy tłumnie przybyli do Domu Kultury. Podczas spotkania rodzinie dr. Klukowskiego zadawano wiele pytań, wywiązała się też dyskusja, podczas której przypomniano m.in. zasługi wojenne i powojenne ich sławnego dziadka. Przedstawiciele ŚZŻAK O/Z jako wydawcy dzieła przekazali uczestnikom spotkania bezpłatne egzemplarze 4-tomowej publikacji „Materiałów do dziejów Zamojszczyzny w latach wojny 1939-1944″ pod redakcją dra Zygmunta Klukowskiego. Wszyscy zainteresowani mogli otrzymać książki ze specjalną dedykacją wnuków autora.
Niedzielna uroczystość 75. rocznicy wkroczenia do Szczebrzeszyna Oddziału AK dowodzonego przez Tadeusza Kuncewicza ps. „Podkowa”, rozpoczęła się zbiórką pocztów sztandarowych i licznych uczestników na parkingu przed kościołem pw. św. Mikołaja w Szczebrzeszynie. Uroczystą Mszę Św. w intencji poległych, pomordowanych, zmarłych i żyjących żołnierzy 9 pp. AK, sprawował ks. proboszcz parafii Św. Mikołaja, Andrzej Pikula. Oprawę muzyczną zapewniła orkiestra dęta „Echo Kniei” a służbę liturgiczną 10. Drużyna Harcerska „TRAPERSKI KRĄG” z Suśca.
Przed Mszą Świętą, głos zabrał Andrzej Skiba, Skarbnik ŚZŻAK Okręg Zamość i Prezes Koła Rejonowego ŚZŻAK O/Z w Szczebrzeszynie, który powitał przybyłych oraz przypomniał, że staraniem Związku, już po raz szósty udało się zorganizować uroczystości upamiętniające wojenny czyn por. Tadeusza Kuncewicza ps. „Podkowa” i jego żołnierzy. Ww. podniósł, że tegoroczne uroczystości przyjmują szczególny charakter z uwagi na przyjazd do Szczebrzeszyna wnuków dra Zygmunta Klukowskiego, Andrew Klukowskiego i Helen Klukowsky-May z rodzinami.
Po zakończeniu mszy św. głos zabrali Wicepremier Jacek Sasin, który podniósł szczególny, patriotyczny wymiar uroczystości i Andrew Klukowskiego, który w swoim kilkunastominutowym przemówieniu, m. in. po przywitaniu zebranych i przedstawieniu członków swojej rodziny, zaczął wspominać swojego dziadka i ojca, przywołując m.in. fragmenty Dziennika dra Klukowskiego.
Goście specjalni tegorocznych uroczystości, Andrew Klukowski oraz Helen Klukowski-May wraz ze swoimi rodzinami na zaproszenie ŚZŻAK O/Z przylecieli do Polski ze Stanów Zjednoczonych w połowie lipca tego roku. Podczas swojej wizyty w Polsce staraniem członków i współpracowników/ sympatyków Związku odwiedzili wiele miejsc związanych z życiem swojego dziadka na terenie województwa lubelskiego, także Muzeum Zamojskiego Inspektoratu Armii Krajowej w Bondyrzu.
W dalszej kolejności uczestnicy uroczystości mogli obejrzeć inscenizację zdobycia Ratusza w Szczebrzeszynie w wykonaniu grup historycznych z Biłgoraja, Tomaszowa Lubelskiego i Zamościa m.in. Grupy Rekonstrukcyjnej „Wir”.
Po rekonstrukcji historycznej uczestnicy uroczystości przemaszerowali pod pomnik Polski Walczącej a następnie pod tablicę poświęconą Tadeuszowi Kuncewiczowi, gdzie miała miejsce część oficjalna.
Uczestników uroczystości w imieniu organizatorów przywitał Andrzej Skiba jako Prezes Koła Rejonowego ŚZŻAK O/Zamość w Szczebrzeszynie. Po czym głos zabrał Premier Jacek Sasin, któremu serdecznie dziękujemy za przyjęcie zaproszenia Związku, udział w uroczystości i wygłoszone patriotyczne wystąpienia. Po Burmistrzu Szczebrzeszyna Henryku Mateju okolicznościowe przemówienie wygłosił również Prezes ŚZŻAK O/Z, Poseł na Sejm RP Sławomir Zawiślak. Przypomniał on wojenne zasługi dla Ojczyzny por T. Kuncewicza i jego żołnierzy oraz ważną dla działalności AK Inspektoratu Zamość, zasłużoną dla mieszkańców i utrwalania pamięci o latach wojny postać lekarza – dr. Zygmunta Klukowskiego. Podziękował wnukom Klukowskiego za przyjęcie zaproszenia na tegoroczne uroczystości, wygłoszenie ważnego wystąpienia oraz wyrażenie przez Rodzinę zgody na wydanie przez ŚZŻAK O/Z dzieł dr. Z. Klukowskiego.
Następnie przedstawiciele ŚZŻAK O/Z w osobach Prezesa S. Zawiślaka, Wiceprezesa ŚZŻAK O/Z por. A. Jaroszyńskiego oraz kpt. Józefa Łaby wraz z Wicepremierem Jackiem Sasinem dokonali wręczenia Odznaki Zasługi Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, która decyzją Prezydium Związku przyznana została Emilowi Pałce oraz por. Józefowi Kołodziejczykowi.
W trakcie uroczystości dokonano uroczystego wciągnięcia flagi narodowej na maszt oraz odśpiewany został Hymn Narodowy. W ramach ceremoniału wojskowego m.in odczytano Apel Poległych, a żołnierze 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego oddali salwę honorową. Przybyłe na uroczystości delegacje złożyły wieńce i kwiaty pod tablicą poświęconą Tadeuszowi Kuncewiczowi oraz pomnikiem Polski Walczącej.
Na zakończenie wydarzenia odbyła się uroczysta defilada pododdziałów 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego, pocztów sztandarowych i członków grup rekonstrukcyjnych.
Realizując ostatni punkt organizatorzy zaprosili wszystkich uczestników uroczystości do promujących Wojsko Polskie namiotów, gdzie zgromadzeni mogli obejrzeć sprzęt wojskowy wystawiony przez 2. Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy i Batalion Obrony Terytorialnej z Zamościa oraz na przygotowaną przez 32. Zamojski Wojskowy Oddział Gospodarczy żołnierską grochówkę.
Po uroczystości zainteresowani mogli bezpłatnie otrzymać także najnowszą publikację wydaną przez ŚZŻAK O/Z – pt. „Dziennik 1944-1954″ dr. Zygmunta Klukowskiego ze specjalną dedykacją wnuków autora. Wydawnictwo to jest kolejnym, także finansowym, wysiłkiem ŚZŻAK O/Z, który po ubiegłorocznym wydaniu czterotomowego dzieła pod redakcją dra Zygmunta Klukowskiego pt. „Materiały do dziejów Zamojszczyzny w latach wojny 1939-1944″ (bezpłatnie przekazanego m.in. do zgłaszających chęć jego otrzymana szkół i bibliotek) wydał powojenne wspomnienia zasłużonego dla Ojczyzny i naszego regionu Polaka.
W uroczystości udział wzięły poczty sztandarowe, m.in. 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego w Zamościu, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Kół Rejonowych ŚZŻAK (m. in. Stary Zamość, Uchanie, Tyszowce), Stowarzyszenia Internowani Zamojszczyzny, szkół ze Szczebrzeszyna.
Zaproszenie ŚZŻAK Okręg Zamość na uroczystości przyjęli m.in.: Wiceprezes Rady Ministrów Jacek Sasin, Senator RP Jerzy Chróścikowski, Poseł na Sejm RP Piotr Olszówka, Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski, Burmistrz Miasta Szczebrzeszyn Henryk Matej, Reprezentujący Wojewodę Lubelskiego Aleksander Kalisz, Wicestarosta Powiatu Zamojskiego Witold Marucha, Prezes PKP Linii Hutniczej Szerokotorowej Sp. z o.o. Zbigniew Tracichleb, Zastępca Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie Maria Gmyz, Komendant Hufca ZHP w Tomaszowie Lubelskim phm. Anna Rojek, przedstawiciele Służby Więziennej, Policji, samorządowcy, przedstawiciele dyrekcji szkół, organizacji społecznych, lokalnych mediów oraz bardzo liczni mieszkańcy Szczebrzeszyna i regionu, w tym młodzież współpracująca z ŚZŻAK O/Z 10. Drużyna Harcerska „TRAPERSKI KRĄG”.
Prezes ŚZŻAK O/Z Poseł S. Zawiślak wraz z A. Skibą – Prezesem Koła Rejonowego ŚZŻAK w Szczebrzeszynie serdecznie dziękują współorganizatorom uroczystości: ks. Andrzejowi Pikuli, proboszczowi Parafii pw. św. Mikołaja w Szczebrzeszynie, oficerom i żołnierzom ww. jednostek WP i WOT, funkcjonariuszom Policji z Komisariatu w Szczebrzeszynie i KMP w Zamościu, rekonstruktorom grup historycznych z Biłgoraja, Tomaszowa Lubelskiego i Zamościa, współfinansującemu, na wniosek ŚZŻAK O/Z, uroczystość Urzędowi do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, sponsorom/darczyńcom tj. Lubelski Węgiel „Bogdanka” S. A. i LHS sp. z o. o, mieszkańcom Szczebrzeszyna za pomoc i wsparcie oraz wykazane obywatelskie i patriotyczne zaangażowanie na rzecz organizacji i uczestnictwa w uroczystości.
źródło: ŚZŻAK O/Z
