Przedstawiamy Państwu opracowaną przez Zespół akcji ”Masz głos Masz Wybór” publikację,która zawiera podstawowe prawa mieszkańca.Zapraszamy do zapoznania się z jej treścią i korzystania z przysługujących nam praw.
1. Masz prawo do informacji Najważniejsze informacje (budżet gminy, uchwały rady miasta, zarządzeni burmistrza itp.) znajdziesz na stronie internetowej, w Biuletynie Informacji Publicznej. Jeżeli brakuje tam jakichkolwiek informacji publicznych o planach czy działaniach władz samorządowych, możesz złożyć wniosek o ich udostępnienie. Niektóre informacje np. o przetargach organizowanych przez gminę muszą być zamieszczane na tablicach ogłoszeń w urzędach gmin oraz mediach. Mieszkańcy mają prawo do przeglądania dokumentów w urzędzie (np. protokołów sesji rady gminy czy projektów uchwał).
2. Masz prawo wstępu na sesje rady i sejmików oraz posiedzeń komisji Każdy mieszkaniec może przyjść na sesję rady i sejmiku. Dotyczy to także posiedzeń komisji rady gminy. Podstawa to art. 61 Konstytucji RP oraz Ustawa o dostępie do informacji publicznej oraz art. 11 b Ustawy o samorządzie gminnym.
3. Masz prawo nagrywać sesje rady, sejmików oraz posiedzeń komisji Każdy ma prawo do nagrywania przebiegu posiedzeń rad i sejmików oraz komisji i nie musi uzyskiwać w tej sprawie zgody. Podstawa to art. 61 Konstytucji RP oraz Ustawa o dostępie do informacji publicznej oraz art. 11 b Ustawy o samorządzie gminnym.
4. Masz prawo spotkać się z wójtem, burmistrzem czy prezydentem miasta W każdym urzędzie gminy powinien zostać wyznaczony dzień i godzina spotkań podczas, których burmistrz/ wójt przyjmuje mieszkańców. W imieniu burmistrza/ wójta może wystąpić jego zastępca, sekretarz lub inna upoważniona osoba. Jeśli podczas takiej rozmowy składasz skargę lub wniosek, możesz zażądać spisania protokołu. Na spotkanie takie możesz przyjść też ze świadkiem.
5. Masz prawo rozmowy z radnym W sprawie każdej radzie wyznaczane są dyżury, podczas których radni (rotacyjnie), w wyznaczonych godzinach przyjmują interesantów. Wielu radnych udostępnia adres e-mail oraz numer telefonu. Wprawdzie nie ma prawnego wymogu organizowania dyżurów, ale radni mają obowiązek utrzymywania stałego kontaktu z mieszkańcami i przedstawiania ich postulatów organom gminy.
6. Masz prawo wyrazić opinię Polskie prawo przewiduje obowiązek konsultowania z mieszkańcami projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zanim zostanie uchwalony, możesz nie tylko zapoznać się z jego założeniami, ale także wnieść uwagi. Podstawa to art. 11, 17 i 18 Ustawy o planowaniu przestrzennym.
7. Masz prawo złożyć wniosek Sugestie zmian i usprawnień w działaniu urzędu można składać w postaci wniosków. NA takie wnioski urząd ma obowiązek odpowiedzieć w ciągu miesiąca. Podstawa to art. 63 Konstytucji RP oraz art. 241 Kodeksu postępowania administracyjnego.
8. Masz prawo zgłosić skargę Przedmiotem skargi mogą być wszelkiego rodzaju niedociągnięcia czy błędy po stronie urzędników. Skargi możesz składać do różnych organów, w zależności od tego, kogo dotyczy. Przykładowo: na działania lub zaniechania urzędników gminnych możesz poskarżyć się do ich przełożonego, czyli wójta (burmistrza, prezydenta). Na wójta (burmistrza, prezydenta) możesz poskarżyć się do rady gminy, natomiast na radę gminy do wojewody. Urząd ma obowiązek odpowiedzieć w ciągu miesiąca . Podstawa to art. 63 Konstytucji RP oraz art. 227 Kodeksu postępowania administracyjnego.
9. Masz prawo odwołać się do sądu Jeśli decyzje władz dotyczą bezpośrednio Twoich praw czy nakładają na Ciebie dodatkowe obowiązki, przysługuje Ci prawo zwrócenia się do sądu administracyjnego o sprawdzenie zgodności z prawem wydanych postanowień. Podstawo to art. 45 Konstytucji RP oraz Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
10. Referendum lokalne
RSP
