Największy w Polsce monument upamiętniający bohaterów podziemia antykomunistycznego, współfinansowany przez Instytut Pamięci Narodowej, odsłonięto w Mielcu na Podkarpaciu. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych z wicepremierem oraz ministrem kultury i dziedzictwa narodowego – prof. Piotrem Glińskim, prezes IPN dr Karol Nawrocki, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, członkowie rodzin Żołnierzy Wyklętych oraz samorządowcy.
Pomnik przedstawia dwunastu żołnierzy niezłomnych, którzy w okresie stalinowskiego terroru walczyli o wolną Polskę. Na blisko pięciometrowym monumencie ustawiono figury przedstawiające płk. Aleksandra Rusina „Rusala”, mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”, chor. Wojciecha Lisa „Mściciela”, płk. Łukasza Cieplińskiego „Pługa”, Janinę Przysiężniak „Jagę”, por. Leona Wanatowicza „Borutę”, rtm. Witolda Pileckiego „Witolda”, ks. Władysława Gurgacza „Sema”, ppłk. Waleriana Tumanowicza „Jagodzińskiego”, gen. bryg. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, ppor. Anatola Radziwonika „Olecha” oraz mjr. Dragana Sotirovića „Drażę”. Upamiętniono na nim także osoby związane z Podkarpaciem, ale także Kresowiaków oraz wszystkich Żołnierzy Niezłomnych walczących o wolność naszej Ojczyzny.
Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych autorstwa Józefa Opali powstał z inicjatywy społecznej dzięki Romualdowi Rzeszutkowi ze Stowarzyszenia „Prawda i Pamięć” pod hasłem „wielu z Nich nie ma grobu, ale mogą mieć pomnik”.
– To dzieło społeczników, wsparte przez państwo polskie – to pomnik społecznej pamięci, pomnik tożsamości Mielca i pomnik historycznej rozwagi, który pokazuje obraz polskiego narodu, który nie lękał się ani sowieckiego komunizmu, ani niemieckiego nazizmu – podsumował dr Nawrocki.
„Pochylamy dzisiaj głowy i dziękujemy Żołnierzom Wyklętym, za to, że nie chcieli zgodzić się na zbrodniczy reżim, który niósł gwałt i zniszczenie. Dziękujemy za ich odwagę oraz świadectwo wierności do samego końca” – napisał premier RP Mateusz Morawiecki w liście odczytanym podczas uroczystości.
Jak podkreślił minister Gliński, czyn Żołnierzy Wyklętych był czynem heroicznym, ale i dramatycznym. – Żołnierze Wyklęci byli uczestnikami powstania narodowego, ale powstania może najbardziej tragicznego, które od początku było zakłamywane, a później ich uczestnicy i rodziny przez lata byli przedmiotem niebywałej pogardy – mówił wicepremier.
– Przestrzeń publiczna wolnej, suwerennej i demokratycznej Polski wypełnia się znakami historycznej prawdy. W całej Polsce upadają sowieckie pomniki zniewolenia, hańby, barbarzyństwa i totalitaryzmu. Powstają pomniki prawdziwych bohaterów (…), którzy ginęli za wolną Polskę, za prawdę i sprawiedliwość – podkreślił prezes IPN.
źródło: IPN
