Kilkadziesiąt dużych plansz składa się na wystawę historyczną o losach „Dzieci Zamojszczyzny” wysiedlonych w czasie II wojny światowej. Wystawa będzie udostępniona w Gminnym Ośrodku Kultury Gminy Zamość w Wysokiem w dniach 5 – 26 października 2018 r. Tylko pierwszego dnia wystawy (5.10.) będzie można spotkać się i posłuchać prelekcji inicjatorki i kuratorki ekspozycji, dr Beaty Kozaczyńskiej z Uniwersytetu w Siedlcach.
Wystawa „Ocalone z transportów Dzieci Zamojszczyzny” ukazuje losy uratowanych dzieci, które najpierw zostały wysiedlone przez Niemców, potem rozdzielone z rodziną i wywiezionych z obozu przejściowego w Zamościu w 6-ciu “transportach śmierci” do dystryktu warszawskiego. Zimą 1942/43 r. wywieziono do trzech powiatów Siedlce, Garwolin i Mińsk Mazowiecki 5432 osoby, głównie dzieci i starców, w tym z terenu dzisiejszej Gminy Zamość. Tylko dzięki spontanicznej i bezinteresownej pomocy miejscowej ludności udało się uratować wiele wywiezionych dzieci. Wystawa pozwala pogłębić wiedzę na temat wojennych losów „Dzieci Zamojszczyzny”, odbieranych rodzicom w obozie przejściowym w Zamościu i wywożonych w nieznane… .
Wystawa obrazuje poszczególne etapy gehenny wysiedleńców: przymusowe opuszczenie rodzinnego domu, rozdzielenie rodzin i odłączenie dzieci od rodziców, transporty do dystryktu warszawskiego, akcja ratowania i opieka miejscowej społeczności, pobyt w „rodzinach zastępczych”, szpitalach i placówkach opiekuńczych, wybrane aspekty z życia codziennego oraz powroty w rodzinne strony. Wystawa podejmuje też temat pomocy udzielonej przez społeczeństwo okupowanej Warszawy: ratowanie dzieci na Dworcu Wschodnim w styczniu 1943 r., umieszczanie chorych i wycieńczonych dzieci w warszawskich szpitalach oraz działalność stołecznych „Kół Opiekuńczych”.
Część ekspozycji to fotografie współczesne osób, posiadających status „Dzieci Zamojszczyzny”, wykonane przez dr Beatę Kozaczyńską podczas indywidualnych wywiadów, przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich lat, głównie na Zamojszczyźnie, w tym także wśród mieszkańców Gminy Zamość.
Wystawa trwale dokumentuje wojenne losy „Dzieci Zamojszczyzny”, ocalonych z transportów kierowanych zimą 1942/1943 r. do dystryktu warszawskiego. Tym samym wzbogaca wiedzę o mrocznych czasach okupacji niemieckiej i gehenny najmłodszych mieszkańców tego terenu – z pożytkiem zwłaszcza dla młodych czytelników z pokolenia, któremu los szczęśliwie zaoszczędził dramatycznych wojennych doświadczeń.
Do dziś obiegowa wiedza o wysiedlonych dzieciach z Zamojszczyzny jest nader skromna. Natomiast pokolenie osób posiadających status „Dzieci Zamojszczyzny” odchodzi, a jednocześnie pojawiają się nowe zagrożenia, wśród nich wypaczone oceny i uogólnienia wynikające z uproszczeń i braku rzetelnej wiedzy o II wojnie światowej (np. określenie „polskie” obozy koncentracyjne, itp.). Stąd też istnieje zapotrzebowanie na tego typu przedsięwzięcia, ukazujące prawdziwy obraz wojny i tragedii jej ofiar – w tym przypadku bezbronnych, niewinnych dzieci z wysiedlonej Zamojszczyzny.
źródło: gminazamosc.pl
